Η προσωπική εργασία στο Βαλτινό

Παλιότερα, τότε που η οικονομική δυνατότητα της χώρας ήταν άθλια, οι κοινότητες είχαν θεσμοθετήσει την επιβολή της Προσωπικής Εργασίας για την κατασκευή, βελτίωση και συντήρηση διαφόρων κοινωφελών έργων.
Έτσι και στο Βαλτινό, για να ανοιχθεί το κεντρικό κανάλι που διέσχιζε το χωριό, για να στρωθούν με αμμοχάλικα διάφοροι δρόμοι, για να φυτευτούν διάφορα δένδρα στο χωριό, για να αντιμετωπιστούν έκτακτα καιρικά φαινόμενα … αποφάσιζαν να εργαστούν όλοι οι άνδρες, προσφέροντας κοινωφελή προσωπική εργασία.

Κάθε ενήλικας άνδρας, έπρεπε να δουλέψει τα επιβεβλημένα μεροδούλια δωρεάν. Εξαιρούνταν βέβαια οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι στρατιωτικοί, αστυνομικοί και άλλα παραπλήσια επαγγέλματα, επίσης οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά και οι ανήμποροι.

Η προθυμία για την προσφορά εθελοντικής εργασίας ήταν τέτοια, που πολλοί αν και είχαν συμπληρώσει τα μεροδούλια, όταν εύρισκαν ευκαιρία έτρεχαν ξανά για βοήθεια… ακόμα και γέροι βοηθούσαν για να τελειώσει το έργο γρηγορότερα. 

Όσοι εξαιτίας της εργασίας τους δεν μπορούσαν να προσφέρουν προσωπική εργασία, ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν το αντίτιμο του μεροκάματου επί τον αριθμό των καθορισμένων ημερών. Αν δηλαδή το μεροκάματο ήταν 50 δραχμές,  και οι καθορισμένες ημέρες 8, έπρεπε να καταβάλουν στην κοινότητα 400 δραχμές. Τα χρήματα αυτά χρησιμοποιούνταν για την κάλυψη εξόδων και την αμοιβή για κάποιους άλλους εξειδικευμένους εργάτες, που θα δούλευαν επ’ αμοιβή.

Οι σημερινές τσάπες, οι εκσκαφείς καθώς και τα σφυροτρύπανα, δεν υπήρχαν, (αλλά κι αν υπήρχαν δεν υπήρχαν τα χρήματα για να πληρωθούν) τα αντικαθιστούσαν τα χέρια των κατοίκων του χωριού, με τα πενιχρά μέσα που διέθεταν, τα τσαπιά, τις αξίνες, τα φτυάρια, τις βαριοπούλες και τις σφήνες.

Έτσι εκεί που το κράτος δεν έφτανε, οι πολίτες παρεμβαίνανε με την προσωπική εργασία τους, και συμπλήρωναν το έλλειμμα.

Χαρακτηριστικές είναι οι αποφάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου Βαλτινού για την επιβολή Προσωπικής Εργασίας των κατοίκων:

Απόφαση Κοινοτικού Συμβουλίου Βαλτινού  «Για προσωπική Εργασία» έτος 1945

«Αριθ. 5

Η Διοικούσα επιτροπή της Κοινότητος Βαλτινού συγκείμενον εκ του Προέδρου αυτού Γεωργίου Βότσιου και των κάτωθι προσυπογεγραμμένων μελών Συνεδρίασαν εν Βαλτινώ και εν τω γραφείω  αυτού σήμερον την 22 του μηνός Ιουλίου 1945 ημέραν Κυριακήν και ώραν 4. μ.μ.

Ο Πρόεδρος προτείνοντας εις το Συμβούλιον όπως επιβληθή προσωπική εργασία εις τους κατοίκους της Κοινότητας Βαλτινού του οικονομικού έτους 1945 – 1946. Δια την καθάρισιν των χανδάκων και την κατασκευήν την οδόν από χωρίον Βαλτινού μέχρι του Νεκροταφείον της Κοινότητος Παραποτάμου.

Σκεφθέν

Το συμβούλιον λαβόν υπόψη την πρότασιν του Προέδρου και θεωρήσαντος ως νόμιμον και  Αποφαίνεται

Επιβάλει 10 ήμερες προσωπική εργασία εις άπαντες τους άρρενας κατοίκους της κοινότητος Βαλτινού και τους εξω κατοίκους τους έχοντας καλλιεργήσιμου έκτασιν εντός της περιφερείας της Κοινότητας Βαλτινού άγοντα ηλικία από 18 ετών μέχρι το όριον της ηλικίας 60 ετών ως άνω δια την εκαθάρισιν διαφόρων χανδάκων και την κατασκευήν της οδού από χωρίον Βαλτινού μέχρι Νεκροταφείο της Κοινότητας Παραποτάμου δια την τοιαύτην οδόν υποχρεούται φόρος εργασίαν συνοικισμοί 1.Βαλτινού 2.Μέλιγος 3.Ασπρόβαλτος 4. Μεσιακά και 5 Αμμουδιά (Ζγάρι) οι δε συνοικισμοί Φωτάδα υποχρεούται προσωπική εργασία την οδόν από χωρίον Φωτάδα μέχρι του ορίου της Κοινότητας Παραποτάμου. Επιτροποι Επιβλέψεως ορίζεται δια μεν το χωρίον Βαλτινού και Μέλιγο το Κοινοτικόν Συμβούλιον και τους δημότες Δημήτριος Καραθανάσης και Ευάγγελος Κωσταρέλος, δια τον συνοικισμόν Ασπροβάλτου και Μεσιακά τον Γεώργιον Καραστέργιο του Ιωάννου, Ιωάννης Καλαμαράς, και Κωνσταντίνον Μπακάσην συνοικισμόν Αμμουδιά (Ζγάρι) τον Βασίλειον Μπούγαν και τον συνοικισμόν Φωτάδα τον 1. Κωνσταντίνο Φαραζούμην και 2. Στέργιον Ιωάν. Τσι(πααν). Ορίζει δια τους διστροπούντας, μη εργαζόμενος δραχ. 800 δια εκάστην ημέραν η εργασία αρξαμένην από σήμερον μέχρι 31 Μαρτίου 1946.

Την περαιτέρω ενέργεια ανατεθείση τω Προέδρου

Εφ’ ω συνετάγη η παρούσα και βεβαιωθήσα υπογράφη

Το Κοινοτικόν Συμβούλιον

Ο Πρόεδρος

Γεώργιος Βότσιος

Τα μέλη

Αθανάσιος Κολοβελώνης

Βασίλειος Βελέντζας»

Παρακάτω παρουσιάζουμε μερικές αποφάσεις των Κοινοτικών Συμβουλίων Βαλτινού:

Απόφαση Κοινοτικού Συμβουλίου για την επιβολή αντίτιμου εργασίας σε κατοίκους που δεν συμμετείχαν στην Προσωπική Εργασία.

Χαρακτηριστικό είναι και το σχόλιο της εφημερίδας «ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΓΝΩΜΗ» του 1956 με τίτλο, "Η Προσωπική εργασία", το οποίο αναδεικνύει τις δυσκολίες των κατοίκων για την επιλογή της ακατάλληλης χρονικής περιόδου που ορίστηκε η προσωπική εργασία.

Το δημοσίευμα έχει ως εξής:

«Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Εις πολλά ορεινά και ημιορεινά χωριά υποχρεούνται οι κάτοικοι την εποχή αυτήν να διαθέσουν την προσωπική των εργασία σε διάφορα οδοποιητικά έργα για να ξεχρεωθούν από την αξία του χορηγηθέντος σε αυτούς σίτου και αραβόσιτου. Η εποχή όμως αυτή ύστερα από τις πολύμηνες κακοκαιρίες είναι περισσότερο κατάλληλη για την προετοιμασία των αγρών των και κήπων και τόσων άλλων εργασιών αναγκαίων για την καλλιέργεια. Είναι η πλέον κατάλληλη για τις δικές των γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες. Πότε θα εργαστούν στα χωράφια των, πότε θα καλλιεργήσουν όταν επί ημέρες θα είναι απασχολημένοι σε άλλες εργασίες για να πληρώσουν με την προσωπική των εργασία του λίγου αραβόσιτου, που έλαβαν. Η προσωπική των αυτή εργασία μπορεί να διατεθεί σε έργα σε άλλη εποχή, που οι εργασίες των για την καλλιέργεια και βελτίωση της παραγωγής των είναι λιγότερες.
Οι κάτοικοι των ενδιαφερομένων χωριών παρακαλούν τον κ. Νομάρχη όπως εκτιμήσει την κατάσταση κατά την οποία προέχει η προετοιμασία και καλλιέργεια των αγρών των και ας διατάξει σχετικώς».